वाय-फाय(wifi) प्रत्येकाच्या दैनंदिन आयुष्याचा एक अविभाज्य भाग बनले आहे. घरी तसेच व्यवसायाकरीता, खरेदी करण्यासाठी, बँकांचे ऑनलाईन कामे करण्याकरिता, लोकांसोबत जोडून राहण्याकरिता तसेच आयुष्याचा समतोल राखण्याकरिता इंटरनेट चा वापर करणारे विशेषतः महिला वाय-फाय डिव्हाइसेसवर अवलंबून असतात. वैयक्तिक माहिती (डेटा) सुरक्षित ठेवण्याकरिता वाय-फाय कनेक्शन सुरक्षित करणे हा एक महत्वाचा भाग आहे.काही वायरलेस साधने डिफॉल्ट कॉन्फिगरेशन ( परस्पर मुलभूत संरचना) मोडमध्ये असुरक्षित असतात.अंतिम वापरकर्त्यांना विशेषतः स्त्रियांना या डिव्हाइसेसची सुरक्षितेच्या दृष्टीने कशी काळजी घ्यायची याची पूर्ण माहिती नसते, म्हणून त्या सायबर धोक्यांना सहजपणे बळी पडू शकतात. सायबर गुन्हे करणारे त्यांचे बेकायदेशीर हेतू पूर्ण करण्यासाठी या असुरक्षित वाय-फाय डिव्हाइसेस चा शोध घेत असतात.
Wi-Fi कनेक्टिव्हिटीद्वारे संगणक, लॅपटॉप किंवा मोबाइल कनेक्ट करणारे कोणीही असुरक्षित प्रवेश पॉइंट्स (वायरलेस राउटर) शी कनेक्ट करू शकते.तसेच जर अॅक्सेस पॉईंट डीफॉल्ट सेटिंग्जसह कॉन्फिगर केली गेली असेल किंवा असुरक्षित असेल तर, रेंज किंवा पट्ट्यातील कोणीही थेट कनेक्ट करू शकतो. एकदा असुरक्षित नेटवर्क वापरुन कनेक्शन स्थापित केले की, आक्रमणकर्ता मेल पाठवू शकतो, वर्गीकृत / गोपनीय सामग्री डाउनलोड करू शकतो, नेटवर्कमधील इतर संगणकांवर हल्ला सुरू करू शकतो, इतरांना द्वेषयुक्त संदेश पाठवू शकतो, किंवा दीर्घकाल नियंत्रण मिळविण्यासाठी संगणकावर ट्रोजन किंवा बॉटनेट स्थापित करू शकतो.
विनामूल्य वाय-फाय हॉटस्पॉट्स सायबर हल्ल्यांसाठी संवेदनशील आहेत
सार्वजनिक ठिकाणी मोफत उपलब्ध असलेल्या वाय-फाय चा उपयोग बहुतेक महिलां त्यांच्या आवडत्या सोशल मीडिया किंवा चॅटींग अॅप्लिकेशन्सचा जोडण्या (कनेक्ट) करण्यासाठी करतात. रेल्वे स्टेशन आणि विमानतळांवर सार्वजनिक वायरलेस कॉम्प्यूटर नेटवर्क वापरुन इंटरनेट वापरल्यास आपण सायबर हल्ल्यांना बळी पडू शकतो. जर अशाप्रकारच्या गैरव्यवहारांना आपण बळी पडलो तर आपली संवेदनशील माहिती जसे की क्रेडिट कार्ड नंबर, पासवर्ड , चॅट, ईमेल इ. चुकीच्या लोकांच्या हाती लागू शकते. म्हणूनच शक्यतो सार्वजनिक वाय-फाय नेटवर्क चा वापर टाळणे सुरक्षित आहे असे सूचित केले जाते. विनामूल्य सार्वजनिक वाय-फाय वापरताना लक्षात घेण्यासाठी काही टिप:
- सार्वजनिक ठिकाणी उपलब्ध असलेल्या वाय-फाय नेटवर्क ला कधीही आपले मोबाईल किंवा लॅपटॉप - ऑटो कनेक्ट मोड मध्ये ठेवू नका.
- सार्वजनिक वाय-फाय वापरताना केवळ सुरक्षित वेबसाइट्सवर भेट द्या.
- डेटाची देवाणघेवाण टाळा.
- आपल्याला आवश्यकता नसल्यास वायफाय बंद ठेवा.
- संवेदनशील संकेतशब्द (पासवर्ड) वापरू नका.
वैयक्तिक ट्रॅकिंग
मोबाइल फोनप्रमाणे, वाय-फाय डिव्हाइसेसमध्ये अद्वितीय अभिज्ञापक (माहिती साठवणारे यंत्र) असतात ज्याचा वापर ट्रॅकिंग हेतूंसाठी केला जाऊ शकतो ज्यामुळे संभाव्य सुरक्षितता समस्या उद्भवू शकतात. वाय-फाय हॉटस्पॉट वापरुन ट्रॅकिंगमुळे सायबर गुन्हेगारीसारख्या गोष्टीही होऊ शकतात. ह्या मोफत वाय-फाय सेवा प्राप्त करण्यासाठी किंवा वापरण्यासाठी, बऱ्याचदा वेबसाइट वापरकर्त्यांना त्यांची वैयक्तिक माहिती जसे की नाव, वय, पिन कोड किंवा वैयक्तिक प्राधान्ये देण्याची (सामायिक करण्याची) आवश्यकता असते.
अधिकार्यांकडून:
अधिकाऱ्यांकडे लोकांच्या ब्राउझिंग तपशीलांमध्ये आणि सवयीं बद्दल ची माहिती घेण्याचा अधिकार असतो आणि तो देखील राष्ट्रीय सुरक्षिततेच्या नावावर, तसेच ते लोकांच्या संमतीविना लोकांचे निरीक्षण करण्यासाठी ही माहिती वापरू शकतात.
हॅकर्सद्वारे:
असुरक्षित बँक खात्यामधून माहिती चोरून बँक खाते हॅक करून एखादया व्यक्तीची कॉर्पोरेट वित्तीय माहिती आणि इतर गुप्ततेचा गैरवापर केला जाऊ शकतो व ती व्यक्ती हॅकींग ची बळी ठरू शकते.
वायरलेस कॉम्युनिकेशनसाठी राउटर संरचीत (कॉन्फिगर) करताना सुरक्षिततेच्या दृष्टीने घ्यायची काळजी पुढीलप्रमाणे आहे.
- अॅक्सेस पॉईंट चा मुळचा (डिफॉल्ट) संकेतशब्द (पासवर्ड) आणि वापरकर्तानाव (युजर नेम) बदला.वायफाय चे मुख्य नेटवर्क आणि ब्रॉडबँड राउटर हे वापरकर्तानाव व संकेतशब्द संरक्षित आहेत याची खात्री करा, जेणेकरुन केवळ अधिकृत लोकच फक्त नेटवर्कमध्ये बदल करू शकतील.
- मुळचा (डीफॉल्ट) एसएसआयडी बदला, आणि आपले नेटवर्क नाव प्रसारित करणे टाळा.प्रवेश बिंदू ( अॅक्सेस पॉईंट) आणि राउटर “सर्विस सेट आइडेंटिफायर” नावाचे नेटवर्क नाव वापरतात. केवळ एसएसआयडी जाणून घेऊन आपल्या नेटवर्कवर हल्ला करणे शक्य नाही परंतु त्यावरून आपले राउटर खराब कॉन्फिगर केले असल्याचे दर्शवते.
- वापरात नसताना Wi-Fi बंद कराजेव्हा आपण मुख्य (आपल्या घरी लावलेले) वायफाय बरेच दिवस वापरणार नसणार तेव्हा दुरुपयोग टाळण्यासाठी त्याचे स्विच बंद करणे योग्य आहे. आपला वापर नसताना अॅक्सेस पॉईंट बंद करा
- बहुतेक नेटवर्कमध्ये मुख्य वाय-फाय साठी संयत्रा नुसार(डायनॅमिक) आयपी अॅड्रेस टाळा, परंतु ठवून दिलेले (स्टॅटिक) आयपी अॅड्रेस वापरा.बहुतेक मुख्य होम नेटवर्क प्रशासक त्यांच्या डिव्हाइसेसवर IP अॅड्रेस नियुक्त करण्यासाठी डायनॅमिक होस्ट कॉन्फिगरेशन प्रोटोकॉल (डीएचसीपी) वापरतात.राउटर किंवा अॅक्सेस पॉईंट डीएचसीपी बंद करा, त्याऐवजी एक निश्चित खाजगी आयपी पत्ता श्रेणी सेट करा आणि त्यानंतर प्रत्येक कनेक्ट केलेल्या डिव्हाइसला त्या श्रेणीमधील पत्त्यासह कॉन्फिगर करा.
- एन्क्रिप्शनसाठी नेहमीच मजबूत पासवर्ड वापरा.संकेतशब्दांमध्ये वैयक्तिक डेटा वापरणे टाळा. पास वाक्यांश वापरणे जे लक्षात ठेवणे सोपे आहे.
- वाय-फाय डिव्हाइसेसवर मॅक एड्रेस फिल्टरिंग सक्षम कराअॅक्सेस पॉईंट आणि राउटर त्यांच्याशी कनेक्ट केलेल्या सर्व डिव्हाइसेसच्या MAC पत्त्यांचा मागोवा ठेवतात.
- जोडलेल्या संरक्षणासाठी फायरवॉल आणि अँटीव्हायरस वापरा.वायर्ड नेटवर्कपासून फायरवॉल आणि अँटीव्हायरस गेटवेचा वापर करुन वायरलेस नेटवर्क वेगळे करा.
- उपकरणाद्वारे प्रदान केलेली डीफॉल्ट सुरक्षा वैशिष्ट्ये वापरा.
सर्व वाय-फाय उपकरणांन मध्ये विशीष्ट प्रकारचे एन्क्रिप्शन असते . त्या एन्क्रिप्शन ला सुरु करा. नियमितपणे फर्मवेअर अद्यतनित (अपडेट) करा. - वायरलेस नेटवर्कमध्ये संवेदनशील माहिती साठी (डेटासाठी) एनक्रिप्शन तंत्रज्ञान वापरा. एनक्रिप्शनसाठी आपल्या अॅक्सेस पॉईंट समर्थित असणारी मोठ्यात मोठी कि (अक्षरे, संख्या) वापरा
- आवश्यक असतानाच फाइल शेअरींग आणि एअरड्रॉप पर्याय चालू करा.
इंटरनेट सुरक्षा समस्या आणि सार्वजनिक वाय-फाय या मधील धोके वाढत आहेत. काही सावधगिरी बाळगल्याने आपल्याला आपली माहिती सुरक्षित ठेवणे शक्य होईल.